Het leefgebied van de wolf breidt zich uit in Nederland en naar verwachting neemt het aantal wolvenroedels in de toekomst met een factor tweeënhalf tot zes toe ten opzichte van de huidige negen bekende wolvenroedels. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research, in opdracht van het ministerie van Landbouw.
Vooral het noorden en oosten van Nederland blijken aantrekkelijk voor de wolf, stellen de onderzoekers; ze rekenen in de toekomst op zo'n 23 tot 56 Nederlandse wolvenroedels.
Als het dier niet te kieskeurig is in het landschap, kan het zich volgens de onderzoekers permanent vestigen in vrijwel het gehele noordoosten van Nederland, Flevoland, op de Utrechtse Heuvelrug en in grote delen van Noord-Brabant.
Als de wolf kritischer is op zijn omgeving, blijft het leefgebied beperkter. De onderzoekers verwachten dat het roofdier zich dan mettertijd zal verspreiden over de Veluwe, het zuidoosten van Flevoland, het Drents-Friese Wold en in delen van Noord-Brabant.
Onderstaande kaart laat zien welke gebieden volgens het onderzoek geschikt zijn voor wolven:
Op dit moment leven de negen wolvenroedels in Nederland op de Veluwe (zeven), Midden-Drenthe en in het grensgebied van Friesland, Drenthe en Overijssel. Een roedel telt volgens de onderzoekers gemiddeld vijf tot negen wolven. In 2015 is er voor het eerst weer een wolf in Nederland gesignaleerd en in 2018 vestigde een eerste wolf zich permanent op de Veluwe.
Op welke termijn Nederland de 23 tot 56 roedels zal huisvesten is onduidelijk. "Dat is echt koffiedik kijken", zegt ecoloog Dennis Lammertsma van Wageningen University & Research, die meeschreef aan het onderzoek. "Dat hangt van allerlei factoren af. Hoeveel jongen krijgen ze? Eindigen ze op de snelweg, trekken ze naar België?"
Voor hun onderzoek gebruikten de wetenschappers onder meer informatie over de typen landschap waar wolven met zenders in Duitsland in leven, zoals bos en heide. Die informatie stopten ze in een model, samen met informatie over het landschap in Nederland, de bevolkingsdichtheid en bijvoorbeeld de mate waarin mensen het landschap hebben aangepast.
Precies voorspellen waar wolven zich vestigen, is onmogelijk. De wolf is volgens de onderzoekers "een 'plastische soort', een opportunist die zich aanpast aan nieuwe omstandigheden". Wolven hebben beboste gebieden nodig waarin ze nestplekken vinden. Jonge wolven die op zoek zijn naar een eigen leefgebied kunnen daarentegen overal opduiken, ook in steden.
De wetenschappers noemen het onwaarschijnlijk dat een roedel zich permanent in het westen van het land vestigt, omdat de invloed van de mens daar relatief groot is. Ook noemen ze vestiging in het zogenoemde open cultuurlandschap, zoals de Flevopolders, Friesland en Zeeland, minder waarschijnlijk. Helemaal uit te sluiten is het alleen niet.
"Deze kaart maakt vooral duidelijk dat we wolvenroedels ook kunnen verwachten buiten natuurgebieden zoals de Veluwe, het Drents-Friese Wold en de Utrechtse Heuvelrug", zegt Glenn Lelieveld, coördinator van het wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging. "Deze resultaten komen in grote lijnen overeen met mijn onderzoek uit 2014, waarin ik zo'n 59 roedels voorspelde."
Lelieveld vindt het onderzoek vooral belangrijk voor beleidsmakers. "Hoe gaan zij mensen die wonen in de gebieden waar de wolf naartoe komt helpen om samen te leven met hun nieuwe buurman met grote tanden? Het contact tussen mensen en wolven moet zo minimaal mogelijk blijven, in ieders belang."
Ondertussen leidt de opmars van de wolf in toenemende mate tot problemen. Vorig jaar bijvoorbeeld werd een wolf in het Drentse Wapse doodgeschoten toen die in aanvaring kwam met een schapenboer. Ook nam het aantal aanvallen op landbouwhuisdieren door wolven in de afgelopen jaren toe.
Het is aan de provincies om met het groeiende aantal wolven om te gaan, laat een woordvoerder van demissionair minister Van der Wal weten.
De Europese Commissie onderzoekt of de beschermde status van de wolf aangepast kan worden en waarschijnlijk informeert Van der Wal de Tweede Kamer komende week over het standpunt dat zij in Europa wil innemen. Het Wageningse onderzoek is input voor een traject waarin wordt bepaald hoe het er met de wolf in Nederland voor staat; de zogeheten staat van instandhouding.
Nu het waterpeil in Limburg bij Etenaken weer zakt en het verderop in Meerssen minder hard stijgt dan verwacht, mogen de gasten van de twee campings die vanochtend vroeg in Etenaken werden geëvacueerd weer terug naar hun plek. Campinggasten van de twee campings in Meerssen wordt geadviseerd een hoger gelegen plek op het kampeerterrein te zoeken.
Vanochtend vroeg werden in Zuid-Limburg vanwege het hoge water de eerste twee campings geëvacueerd. De gasten werden rond 07.00 uur 's ochtends gewekt en opgeroepen te vertrekken. Omdat het water zich sneller verplaatste dan verwacht, werden ook de gasten van de twee campings in Meerssen verzocht te evacueren.
Volgens een van de geëvacueerde campinggasten was de evacuatie goed geregeld. Met bussen werden de kampeerders naar een nabijgelegen hotel gebracht. "Het is goed georganiseerd allemaal. Het is wat het is", zei de man vanochtend. "Ik hoop dat we vanmiddag weer lekker op onze camping zitten met een wijntje erbij." Vooralsnog lijkt het erop dat de man vanmiddag weer op zijn campingplek kan gaan zitten.
Het hoge water ontstond nadat in België vrijdag in korte tijd veel regen was gevallen. In de grensgemeente Voeren werd de situatie vannacht steeds nijpender. Door het vele water stonden de straten blank en liepen kelders onder. Mensen die niet op tijd hun huizen konden verlaten, werd dringend verzocht het in huis hogerop te zoeken.
De snelweg A2 is weer open nadat deze vannacht en vanochtend deels werd afgesloten vanwege de wateroverlast. Diep in de nacht was de weg bij de grens met België onbegaanbaar geworden vanwege het vele water.
In het begin van de nacht konden auto's het water nog net ontwijken:
Op het spoor leidt het water nog wel tot problemen. Tussen Maastricht Randwyck en het Belgische Visé rijden er geen treinen, meldt de NS. Volgens het spoorwegbedrijf zal dit tot ongeveer zondagochtend 07.30 uur duren.
Inmiddels is ook het waterpeil in de Belgische gemeente Voeren weer gezakt en kunnen bewoners weer terugkeren naar hun huis. Wel vraagt de gemeente bewoners voorzichtig te zijn omdat niet al het water nog weg is.
In de nacht van vrijdag op zaterdag noemde de burgemeester van Voeren de overstromingen "erger dan in 2021". Daarmee verwees hij naar de grote watersnood in Europa, toen vele landen te maken kregen met hevige overstromingen. In België kwamen toen tientallen mensen om het leven.
De tijdelijke opvang die de Nederlandse gemeente Eijsden afgelopen nacht opende voor evacués uit België, heeft zijn deuren weer gesloten. Ook in de provincie Luik was de situatie "zeer moeilijk" en werd vannacht een rampenplan in werking gesteld.
Klimaatactivisten hebben vanochtend vroeg korte tijd een taxibaan op de luchthaven van München bezet.
De zes activisten hadden om 04.45 uur een gat in het hek geknipt en zich met een betonmengsel vastgemaakt aan het asfalt, zodat er geen vliegtuigen konden taxiën. De politie heeft de activisten losgemaakt en weggehaald. Het vliegverkeer, dat voor de veiligheid was stilgelegd, werd even voor 07.00 uur langzaam hervat. 61 vluchten werden geannuleerd.
De klimaatactivisten maken deel uit van een groep die zich de 'Laatste Generatie' noemt. Vandaag is het extra druk op de luchthaven vanwege het begin van de pinkstervakantie. Dit weekend verwerkt luchthaven Franz Josef Strauß 350.000 passagiers.
'Laatste Generatie' heeft vaker actiegevoerd op Duitse luchthavens, onder meer in Berlijn, Hamburg en Düsseldorf. Anderhalf jaar geleden was München al eens het doelwit van een blokkadeactie.
De klimaatactivisten schrijven de opwarming van de aarde voor een belangrijk deel toe aan het vliegverkeer. Ze spreken van een klimaatcatastrofe en noodtoestand en hekelen de belastingvoordelen die de luchtvaart heeft. Zo zitten er geen accijns op de vliegbrandstof kerosine.
In totaal zijn in München acht activisten opgepakt: naast de zes die een taxibaan hadden bezet ook twee activisten die al bij het hek werden aangehouden. Ze worden verdacht van het in gevaar brengen van het vliegverkeer.
Politici reageren ontstemd, melden Duitse media. De Beierse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser spreekt van een criminele, contraproductieve actie die schadelijk is voor de luchtvaart en alleen maar onbegrip en woede oproept. Ze zegt verder dat de veiligheidsmaatregelen rond de luchthaven moeten worden onderzocht.
De Duitse minister van Verkeer Volker Wissing pleit voor aanscherping van de wetgeving over luchtvaartveiligheid.
Hij wil dat dit soort acties op vliegvelden voortaan worden aangemerkt als een misdrijf en niet langer als een overtreding. Hij pleit voor een maximale celstraf van twee jaar.
Het was de afgelopen jaren hét mikpunt van de Slowaakse premier Fico: de publieke omroep. De RTVS zou "vijandig" zijn en het land "ondermijnen". Na een fikse bezuiniging ligt er nu een wet voor waarmee de omroep wordt vervangen voor een nieuwe, regeringsgezinde omroep. En na de aanslag op Fico, door een tegenstander van zijn beleid, is de toon tegen de RTVS alleen maar verhard.
Fico ligt na de aanslag op zijn leven op woensdag nog altijd op de intensive care. Hij is inmiddels bij bewustzijn, maar de directeur van het ziekenhuis waar hij ligt onderstreept dat zijn situatie ernstig is.
Op de redactie van RTVS wordt al maanden rekening gehouden met de aangekondigde vervanging van zowel het bestuur als ook van kritische journalisten. "Als de nieuwe wet ingaat en de leiding wordt vervangen, zijn we onze onafhankelijkheid kwijt", zegt Peter Zatko, verslaggever bij de omroep. "Tegen mij wordt dan gezegd: we willen niet dat je iets onderzoekt dat naar onze politici leidt."
"Ik ga mijn werk niet aanpassen", zegt Matús Havlik, werkzaam op de buitenlandredactie. "Ze zullen mij moeten ontslaan. Dat zal niemand tegenhouden." De sfeer op de redactie is gespannen, zegt zijn collega Vladimir Amrich. "Er is veel onzekerheid, en tegelijkertijd kampen we met constante aanvallen tegen journalisten."
Directeur Lubos Machaj verwacht dat hij wordt ontslagen. "Dat is bijna 100 procent zeker. Als de wet erdoor komt, wordt de hele organisatie afgebroken." De 70-jarige Machaj begon zijn carrière in de media in de jaren 70, zag het IJzeren Gordijn vallen en Slowakije democratisch worden. "Ik wil niet dat Slowakije teruggaat naar de jaren 50. De jonge generatie mag dat niet meemaken."
Onder leiding van cultuurminister Simkovicová, een ontslagen tv-presentatrice, wordt de RTVS vervangen door de nieuwe omroep STVR. Waar voorheen het parlement een directeur voor vijf jaar koos, wordt die nu gekozen door een nieuwe raad die is gevuld met Fico-gezinde leden. Ook komt er een 'ethische commissie'. "Die kan ingrijpen in ons werk", legt directeur Machaj uit. "Dat is een grote inbreuk op ons werk en de persvrijheid."
Voor Lubos Blaha kunnen de veranderingen niet snel genoeg komen. Het parlementslid van de Smer-partij van Fico geldt als een van de grootste tegenstanders van de publieke omroep. Direct na de aanslag op Fico wees hij de oppositie en de pers als verantwoordelijken aan. "Jullie hebben deze haat verspreid", scandeerde hij.
Op zijn kantoor, met aan de muur een portret van zijn voorbeeld Che Guevara, vertelt de uiterst linkse en pro-Russische nationalist wat er in zijn ogen niet deugt aan de RTVS. "Je hoort alleen maar dezelfde opvattingen, dat Amerika goed is en Rusland slecht. Maar de helft van de bevolking heeft andere opvattingen", zegt Blaha. "Het lijkt op tv wel een totalitair regime met maar één waarheid."
RTVS-directeur Machaj spreekt met klem tegen dat zijn omroep te gekleurd zou zijn. "Wij vertellen wat er gebeurt op basis van bevestigde informatie. En brengen geen speculaties of halve waarheden, dat is onze taak." Als voorbeeld haalt hij uit naar de initiatiefnemer van de nieuwe mediawet. Die stelde onlangs dat de bewering dat de aarde plat is óók ruimte moet krijgen in de media. "Hij wil dus hoaxes op tv."
Politicus Blaha ziet daar geen probleem in. "Er zijn mensen die daarin geloven en die zouden op tv mogen komen. Bijvoorbeeld in een debat met wetenschappers." Dat zou volgens hem tot "meer gebalanceerde" media leiden. En daarvoor zullen mensen moeten worden ontslagen, verwacht hij. "Maar dat is niet mijn zaak, dat is aan de nieuwe directie."
Voor Lubos Machaj van RTVS is het duidelijk wat het doel van de regering is: controle krijgen over de uitzendingen. "Dat blijkt wel uit de woorden die ze gebruiken."
Op de redactie van RTVS proberen journalisten hun werk voort te zetten. Sommigen dragen een roze polsbandje, als stil protest. "We hebben discussies gehad of we ons moeten uitspreken", zegt tv-redacteur Amrich. "Ik vind van wel. Als persvrijheid onder druk staat, moet je opstaan."
Een enkeling geeft toe te overwegen alvast een andere baan te zoeken, maar de meesten willen trouw blijven aan hun huidige werk. "Als we naar de hel gaan, dan doen we dat op een gouden paard. Zo noemen we dat hier", zegt verslaggever Zatko strijdbaar. "We zullen vechten voor onze onafhankelijkheid."