Met nog twee weken te gaan tot het verkiezingsreces sloot de Tweede Kamer het debat over de Prinsjesdagstukken af met stemmingen over een stapel moties. Het waren er meer dan zestig. Daar was al volop in te lezen dat de partijen in campagnestand komen.
Een flink aantal haalde een meerderheid. Bijvoorbeeld de PVV-motie om de hypotheekrenteaftrek te behouden, de VVD-motie om het boerkaverbod uit te breiden, de BBB-motie om de spreidingswet in te trekken en de moties van SP en Denk om kinderarmoede te bestrijden. Dat geldt ook voor de GL-PvdA-motie om energiearmoede te bestrijden.
Eveneens aangenomen werd de PVV-FvD-motie om de radicaal-linkse beweging Antifa (wat staat voor antifascistische actie) aan te merken als terroristische organisatie vanwege het geweld dat wordt gebruikt. De stemming over deze motie werd gevolgd door tromgeroffel, hoewel het kabinet het voorstel om juridische redenen had afgeraden.
De motie om zieke en gewonde kinderen uit Gaza naar Nederland te brengen voor medische zorg werd voor de derde keer nipt verworpen, met 74 stemmen voor en 75 tegen.
Van verschillende moties is het de vraag wat ervan terecht gaat komen. De nieuwe Tweede Kamer gaat daar immers over, na de verkiezingen op 29 oktober. En hoe de politieke verhoudingen dan liggen weet niemand. In coalitie-onderhandelingen zullen er standpunten 'uitgeruild' worden. En aangenomen voorstellen die geld gaan kosten, staan zeker opnieuw ter discussie.
Partijen dienden moties in waarvan ze weten dat die nooit genoeg steun gaan krijgen. Dat doen ze om hun standpunten kenbaar te maken, en soms ook om andere partijen mee om de oren te slaan. "Kijk eens wie hier tegen stemden!", zeggen ze dan op sociale media.
Demissionair premier Schoof moet nog wat langer door dan twee weken. Het premier zijn valt soms niet mee, zo viel uit zijn verzuchting op te maken, toen hem in het Kamerdebat werd verweten dat hij uit is op macht. "De hele gedachte dat ik alleen maar minister-president ben, omdat ik minister-president wil zijn... Nou, ik zou bijna zeggen: ik wens het u niet toe."
Voorafgaand aan het debat had hij al gezegd zijn periode in politiek Den Haag lastig te vinden. Schoof wil daar ook niet "over zeuren". "Als je er niet tegen kan, moet je er ook niet in gaan zitten, maar het is echt wel hard ja."
Hoewel zijn positie niet te benijden is, wilde minister Keijzer het wel even proberen:
De afgelopen dag werd Schoof soms hard aangepakt. Timmermans van GL-PvdA vindt dat Schoof PVV-leider Wilders moet tegenspreken als hij islamscholen wil verbieden. Ook sprak hij de premier persoonlijk aan als Dick Schoof, geheel tegen de politieke omgangsvormen in, toen het ging over de zieke kinderen in Gaza.
Ook Wilders is ontevreden over Schoof. De PVV-leider vindt dat hij mensen die zich niets aantrekken van de Nederlandse normen en waarden strenger zou moeten toespreken.
De verkiezingen wierpen hun schaduw ook vooruit voor twee politieke leiders die goed gaan in de peilingen. CDA-leider Bontenbal kreeg veel vragen over zijn verkiezingsprogramma en werd aangevallen op zijn plannen voor een 'vrijheidsbijdrage' van de belastingbetaler om investeringen in defensie mee te betalen.
Ook JA21-leider Eerdmans, met maar één zetel en meestal niet in het middelpunt van de belangstelling, kreeg veel vragen. Onder meer over waarom zijn partij tegen meer inspraak bij pensioenen stemde.
Met SP-leider Dijk kwam hij in aanvaring over het weer gebruiken van Gronings gas:
Vrijdag gaan de ministers gewoon weer naar de ministerraad. Het demissionaire kabinet van VVD- en BBB-ministers past op de winkel totdat er een nieuwe coalitie is.
De probleemwolf staat in ieder geval nog op hun to-do-list, na een negatief advies van de Raad van State over het voorstel om het afschieten van wolven makkelijker te maken. Ook daarover is de politiek verdeeld en kunnen de verkiezingen verschil gaan maken.
Na een opsomming van gemeenten met azc's door PVV-leider Wilders viste SGP-leider Stoffer ook een lijst gemeenten uit zijn binnenzak. Daar waar dieren door wolven zijn doodgebeten:
VVD-leider Yesilgöz bedankte in haar slotbetoog Schoof als partijloos premier in een moeilijke tijd. "Ondanks de persoonlijke aanvallen, de weerstand, de polarisatie blijft de minister-president overeind." Ook bedankte ze de ministers en staatssecretarissen voor het feit dat zij bereid waren de lege plekken van PVV en NSC in te vullen.
De kans dat deze ploeg er volgend jaar met Prinsjesdag nog zit is heel klein. Tenminste als je de politieke leiders mag geloven. Allemaal beloofden ze de afgelopen dagen samenwerking met elkaar op te zoeken en Nederland weer bestuurbaar te maken, al zijn de verschillen groot.
Op het stationsplein van Arnhem is vanaf vandaag een post ingericht voor handhavers. Met de boa's wil de gemeente overlast van jonge asielzoekers tegengaan, een probleem waarmee ook andere gemeenten te maken hebben. Daarmee moet de veiligheid van vrouwen rond het station verbeteren.
Rond het station werken boa's van het openbaar vervoer, NS, gemeente en de politie al langer samen, zegt burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem. Toch is vanaf vandaag de post ingericht "ervoor te zorgen dat met name vrouwen die reizen zich veilig voelen".
Dat is niet de enige reden, zegt Marcouch. Ook overlast door rondtrekkende jonge Syriërs leidt tot onveiligheid op en rond het station. "Dan moet u denken aan vechtpartijen en soms ook best wel heftige incidenten tot steekpartijen aan toe", aldus de burgemeester.
Arnhem is lang niet de enige gemeente die te maken heeft met dit soort problemen rond het station. Zo trok burgemeester Sharon Dijksma in mei al aan de bel over overlast en criminaliteit in Utrecht. Ze riep het kabinet op om gemeenten te helpen bij de aanpak van overlastgevende jonge asielzoekers uit Syrië.
Gisteren werd bekend dat de maatregelen om overlast op station Utrecht Centraal tegen te gaan tot zeker november 2026 van kracht blijven. Ook de burgemeesters van Groningen, Den Bosch, Nijmegen en Eindhoven luidden al de noodklok. "We hebben zeker contact met elkaar", zegt Marcouch over zijn collega-burgemeesters.
Marcouch vraagt nu voor zijn stad Arnhem ook om hulp van Den Haag. "Deze jongeren hebbben perspectief nodig", vindt Marcouch, die wil dat asielaanvragen van minderjarigen versneld worden behandeld, zodat asielzoekers snel horen of ze mogen blijven of het land uit moeten.
Asielzoekers die uitgeprocedeerd zijn en niet mogen blijven, moeten wat de Arnhemse burgemeester betreft het land worden uitgezet. "Als ze hier mogen blijven moet je op dag één begin met integreren, als ze niet mogen blijven moet je op dag één beginnen met uitzetten."
Dat uitzetten is niet altijd mogelijk, erkent demissionair minister Van Weel (VVD) van Asiel en Migratie. Als asielzoekers geen recht hebben om hier te blijven "moeten we inzetten op vertrek", zegt Van Weel. "Maar als mensen wel een verblijfsvergunning hebben is het complexer, dan moet je gaan kijken naar: wat hebben mensen misdaan en is dat voldoende grond om de verblijfsvergunning in te kunnen trekken?"
Demissionair minister voor Asiel en Migratie Mona Keijzer (BBB) wil maatregelen nemen om de problemen met rondtrekkende minderjarige asielzoekers op te lossen, maar is wel gebonden aan "bepaalde wet- en regelgeving". Morgen gaat Keijzer de Arnhemse burgemeester bellen "om eens door te spreken wat er nou precies aan de hand is" en wat hij nodig heeft van Den Haag.
Ooit gebouwd als schuilplaats, heeft de atoombunker in Den Haag nu een andere functie: de zogenoemde Noodzetel is omgebouwd tot muziekstudio. Stapelbedden die waren bedoeld voor bewindslieden hebben plaatsgemaakt voor keyboards en muziekinstallaties.
De atoombunker aan de Schedeldoekshaven is een van de grootste naoorlogse schuilplaatsen in Nederland. Hij heeft twee verdiepingen van elk zo'n 1000 vierkante meter groot.
De atoombunker ligt onder het voormalige ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij werd eind jaren 70, in de Koude Oorlog, gebouwd om de regering te beschermen bij een nucleaire aanval, schrijft Den Haag FM.
Muzikant Marieke McKenna zette zich jaren in om de bunker een nieuwe bestemming te geven. En dat gebeurde, want na een maandenlange verbouwing openden gisteren de deuren van de muzikale broedplaats 'Subterra'.
Op de ene etage zijn veertien productiestudio's en drie oefenruimtes voor bands. Op de andere etage is er plek voor het Haags Gemeentearchief, waar de gemeente zo'n vier kilometer aan spullen kan opslaan.
"Het is een plek voor ontmoeting en om creatieve samenwerking te stimuleren", zegt McKenna tegen lokale omroep Den Haag FM. Daarom heeft de voormalige kantine wel enigszins zijn functie behouden: muzikanten kunnen elkaar daar zien en er is de mogelijkheid om optredens te organiseren.
Er is ruimte voor zo'n zestig muzikanten, die studio's ook kunnen delen. De interesse bleek groter dan het aanbod: honderden muzikanten uit zowel Nederland als het buitenland meldden zich aan. "We hebben een selectie moeten maken", zegt McKenna.
De studio's zijn bedoeld voor het middensegment van de muziek - niet al te laagdrempelig, maar ook niet voor de grootste bands van Nederland, zegt de muzikant. Een uitzondering is Goldband: die Haagse groep heeft wel een plek in een studio bemachtigd.
Tijdens de Koude Oorlog waren er in heel Nederland schuilkelders om burgers te beschermen tegen atoombommen. Zo werd er bij de aanleg van veel metrostations in Rotterdam en Amsterdam een atoomschuilkelder ingebouwd, compleet met sluizen, sanitair en slaapvertrekken.
Aan het einde van de jaren 80 nam de dreiging van oorlog af en besloot de overheid te stoppen met het bouwen van schuilkelders. In 1990 draaide het Rijk de geldkraan voor het onderhoud dicht.
In Frankrijk zijn bij honderden demonstraties tegen de voorgestelde bezuinigingen ruim een half miljoen mensen de straat op gegaan. In Parijs waren ongeveer 55.000 mensen op de been, zegt het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Een van de organiserende vakbonden, de arbeidersvakbond CGT, spreekt van ruim 1 miljoen betogers. "De straten van Parijs waren vol", beweert de bond. Het verschil in het aantal demonstranten is deels het gevolg van een andere manier van tellen, schreef dagblad Le Monde eerder.
De regering van president Macron hield in ieder geval rekening met een grote opkomst. Er waren daarom in het hele land meer dan 80.000 agenten ingezet om de protesten ordelijk te laten verlopen.
Bij meerdere demonstraties kwam het tot een confrontatie met de politie:
In verschillende steden waren confrontaties tussen demonstranten en de politie. Hierbij raakten elf agenten gewond en zeker 300 mensen werden opgepakt, meldt de politie. 134 van hen zitten nog vast. "Er was niet zoveel schade als gevreesd", zegt een politiewoordvoerder.
Het is de tweede keer in acht dagen dat in Frankrijk grootschalige protesten tegen de geplande bezuinigingen plaatsvonden. Niet alleen op het Franse vasteland kwamen mensen samen, ook in overzeese gebieden, zoals op La Réunion in de Indische Oceaan.
De demonstranten uitten hun ongenoegen over de toenemende armoede en ongelijkheid. De bezuinigingen raken onder meer de zorg, en hebben gevolgen voor de koopkracht. Zo wordt er bijvoorbeeld gekort op de ziektekostenvergoeding.
De vakbonden die de demonstraties organiseerden komen morgen samen om te besluiten over hoe het nu verdergaat.