Ondernemingskamer neemt Sanderink ook Strukton en Oranjewoud af

De omstreden ondernemer Gerard Sanderink mag niet terugkeren bij zijn bouwbedrijf Strukton en ingenieursbureau Oranjewoud. Ook worden zijn aandelen bij een aparte beheerder ondergebracht, heeft de Ondernemingskamer bepaald.

De rechter ziet "gegronde redenen" om te twijfelen aan "een juist beleid en een juiste gang van zaken" bij Strukton en Oranjewoud. Zo zouden de banken geen zaken meer willen doen met Strukton als Sanderink zou terugkeren.

Ook door de crisis bij beide bedrijven besloot de Ondernemingskamer dat Sanderink voor langere tijd buiten de deur mag worden gehouden. In een verklaring zegt Strukton dat de uitspraak het bedrijf en personeel duidelijkheid geeft. "Strukton gaat verder met de maatregelen gericht op het oplossen van de problemen uit het verleden", aldus het concern.

Val compleet

Hiermee is de val van de ooit zo succesvolle Sanderink compleet. In november stuurde een rechter hem al weg als topman van zijn ict-bedrijf Centric. Ook toen werden zijn aandelen onder toezicht van een aparte beheerder gesteld.

Centric heeft grote publieke instellingen en overheidsdiensten als klant. Onder meer het beheer van het datacentrum en de automatisering van De Nederlandsche Bank worden momenteel door Centric gedaan.

Uitspattingen

Eind april maakte de raad van commissarissen van Strukton en Oranjewoud bekend dat zij Sanderink definitief weg willen hebben. Hij was een maand eerder al geschorst. De uitspattingen van Sanderink zouden "de reputatie van de ondernemingen beschadigen", stelden ze in een persbericht.

Sanderink kwam de afgelopen jaren meerdere keren in opspraak door juridische procedures tegen zijn ex Brigitte van Egten. Inmiddels is hij getrouwd met Rian van Rijbroek, die bekendstaat als nep-it-deskundige en die veel invloed op Sanderink zou hebben.

Meer kritiek op controles bij demonstraties: 'de politie moet faciliteren'

"Ik schrok van dit rapport", zegt Jon Schilder, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam, maar hij prijst het Amnesty-rapport over ID-controles bij demonstraties ook. En ook hij trekt een harde conclusie: "De wet op de identificatieplicht schiet zijn doel voorbij. De overheid moet terug naar de tekentafel."

Volgens Amnesty International houdt de politie in Nederland demonstranten ongeoorloofd in de gaten. Vreedzame demonstranten worden onrechtmatig gecontroleerd op hun identiteitsbewijs, schrijft de organisatie. De politie ontkent tegenover Amnesty dat de werkwijze onrechtmatig is. Er wordt niets met de gegevens gedaan, tenzij een agent gericht zoekt, zegt de politie.

Hoogleraar Schilder vindt het wel onrechtmatig en noemt het vooral kwalijk dat de politie demonstranten systematisch controleert. "Het rapport laat zien dat er wantrouwen is, terwijl de politie een demonstratie hoort te faciliteren en niet op deze systematische manier om gegevens hoort te vragen. Het mag niet, er is geen juridische basis voor."

De wet op de identificatieplicht is een mislukking, vindt Schilder na het lezen van het Amnesty-rapport. "De Tweede Kamer moet een debat aanvragen. Het is nodig om in de wet nauwkeuriger te formuleren wanneer om een ID mag worden gevraagd, want dat doet de politie nu niet goed."

Afschrikwekkende werking

"Als ik zie dat ze ID's controleren, loop ik even om." Marcel Roozeboom (58) is ondernemer en begon drie jaar geleden met demonstreren. "Vanwege de rare coronamaatregelen, ik wilde mijn stem laten horen." Roozeboom liep in meer dan vijftig demonstraties mee en fotografeert dan ook. Hij was niet alleen bij coronademonstraties, maar ook bij klimaatacties, woonprotesten en antiracisme-demonstraties.

Het vragen om een ID gebeurt volgens protest-fotograaf Roozeboom vaak terwijl er niets aan de hand is qua ordeverstoring. "Voordat een demonstratie goed en wel begonnen is, controleren ze al. Bij een coronademonstratie in Den Haag werden vooraf kleine groepjes mensen ingesloten en noteerden agenten hun gegevens. Nergens voor nodig."

Roozeboom denkt dat het afschrikwekkend werkt. "Laatst zag ik hoe een jongen bij een woonprotest zijn ID moest laten zien en daar helemaal nerveus van werd. Waarom vraagt de politie hem dat? Die jongen had duidelijk geen kwaad in zin. Ik wil vrij mijn stem kunnen laten horen. Als ze je identificatie vragen en gegevens noteren, kan dat niet. Dan weet je nooit wanneer ze het tegen je gebruiken. Terwijl in vrijheid vreedzaam demonstreren een groot goed is."

Hoogleraar Schilder denkt ook dat het ID vragen bang maakt. "Vooral omdat je gegevens bewaard blijven. Stel je bent jong en wilt nog carrière maken, misschien ben je wel ambtenaar. ID-controle, elektronisch waarbij je gegevens worden opgeslagen, heeft een chilling effect zoals Amnesty het noemt: je wordt huiveriger om te demonstreren. Twee grondrechten worden aangetast: het recht van betoging en het recht op privacy."

Beuk met wapenstok

Mensen horen niet bang gemaakt te worden om te demonstreren, benadrukt Schilder: "In onze grondwet is uitdrukkelijk het demonstratierecht vastgelegd. Er is een zee aan uitspraken van rechters met als uitgangspunt dat demonstreren een van de fundamentele rechten in een democratische rechtsstaat is. De overheid heeft de plicht te zorgen dat dat recht goed uitgeoefend kan worden."

Protest-fotograaf Roozeboom meent dat de manier waarop gemeenten en politie met demonstraties omgaan steeds strenger is geworden. "Onlangs fotografeerde ik bij het klimaatprotest en leunde ik iets voorbij de rij agenten om een mooie foto te maken, toen kreeg ik meteen een beuk met wapenstok en schild. Dat is nergens voor nodig."

VU-hoogleraar Schilder is het met Roozeboom eens. "Twee jaar geleden zou ik nog gezegd hebben dat het wel meeviel. Dat heb ik ook gezegd toen er kritiek was bij de aanpak van de eerste A12-blokkade door klimaatactivisten. Sindsdien ben ik er anders tegenaan gaan kijken. Het is een zorgwekkende ontwikkeling hoe er bij demonstraties steeds meer wordt opgetreden. De Tweede Kamer moet hiermee aan de slag."

Kamer kwaad over niet naleven voorwaarden miljardensteun KLM

De Tweede Kamer heeft er geen goed woord voor over dat KLM zich niet lijkt te hebben gehouden aan de voorwaarden die waren verbonden aan het corona-steunpakket. Gisteren werd duidelijk dat de staatsagent (de toezichthouder) allerlei gebreken constateert.

Volgens zijn rapport heeft de luchtvaartmaatschappij te weinig aan kostenbesparing gedaan, zijn piloten te ruim betaald, heeft personeel ten onrechte een winstdeling gekregen en blijft KLM belastingontwijking door vliegend personeel faciliteren.

De KLM zelf vindt de kritiek van de staatsagent onterecht.

'Het is net als met koffers'

In een debat gebruikten Kamerleden harde woorden. Woordvoerder Eelco Heinen van regeringspartij VVD zei dat de KLM met belastinggeld net zo om lijkt te gaan als met koffers. "Je geeft het in goed vertrouwen af, maar je moet maar zien hoe je het terugkrijgt. Dit kan natuurlijk niet."

Kamerlid Pieter Grinwis van coalitiepartner ChristenUnie sprak over "brokkenpiloten en morele laagvliegers" en woordvoerder Henk Nijboer van oppositiepartij PvdA zei dat de KLM volledig "losgevlogen lijkt van de werkelijkheid". Ook andere partijen zijn zeer kritisch. SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die altijd al tegen deze manier van steunverlening was, vindt dat KLM moet worden genationaliseerd. "Nu is het naleven van de voorwaarden niet afdwingbaar."

De Kamerleden benadrukten dat het schenden van de voorwaarden slecht is voor het draagvlak en dat je je moet afvragen wat voor gevolgen dit zal hebben voor steunmaatregelen bij een eventuele volgende pandemie.

'Beter verwacht'

Minister Sigrid Kaag zei dat het kabinet in grote lijnen de constateringen van de staatsagent onderschrijft. Ze vindt de houding van KLM teleurstellend. Volgens haar "hadden we beter mogen verwachten". De minister voegde eraan toe dat het bedrijf het met zijn houding en communicatie over de niet naleving zijn eigen positie niet makkelijker heeft gemaakt. "En dan druk ik me nog diplomatiek uit."

Het kabinet bekijkt of vervolgstappen wenselijk en juridisch haalbaar zijn. Kaag heeft daarvoor een extern juridisch adviseur in de arm genomen en zal ook de landsadvocaat raadplegen. Voor het zomerreces hoopt ze met een conclusie te komen, "al vergt een goede analyse wel tijd".

VVD'er Heinen vatte het debat samen met: "De Kamer vindt dit niet kunnen, het kabinet vindt dit niet kunnen en het laatste woord is hier nog niet over gezegd."

Reddingsactie Mount Everest: sherpa tilt onderkoelde man uit zone des doods

Een Maleisische klimmer is op de Mount Everest gered door een Nepalese sherpa, die hem vanaf de berg naar beneden bracht. De Maleisiër in nood bevond zich in de zogenoemde zone des doods.

De sherpa kwam de Maleisische klimmer tegen op de berg toen hij een Chinese klant naar de top begeleidde. De Maleisiër klampte zich vast aan een touw en rilde van de extreme kou. In het gebied kan de temperatuur dalen tot minus 30 graden Celsius.

De Nepalees wist zijn Chinese klant te overtuigen om niet meer verder te klimmen, maar de onderkoelde man te helpen. "Als we hem daar zo hadden achtergelaten, had hij dood kunnen gaan. Eén leven redden is belangrijker dan bidden in het klooster", zegt de boeddhistische sherpa tegen persbureau Reuters.

De sherpa tilde de man in nood in zes uur tijd zo'n 600 meter naar beneden. Hier voegde zich een andere sherpa bij de reddingsactie.

Gewikkeld in een slaapmatje werd de Maleisiër verder naar beneden gebracht. Soms sleepten de sherpa's hem door de sneeuw, op de meer rotsachtige stukken droegen ze hem om en om op de rug. Uiteindelijk bracht een helikopter de Maleisiër met behulp van een lange lijn naar het basiskamp. De Maleisische klimmer is inmiddels weer terug in zijn thuisland.

De reddingsactie is uitzonderlijk, zegt een ambtenaar van het Nepalese ministerie van Toerisme tegen persbureau Reuters. "Het is bijna onmogelijk om klimmers op die hoogte te redden."

Dit jaar zijn er ten minste twaalf klimmers overleden op de Mount Everest: het hoogste aantal in acht jaar tijd. Vijf anderen zijn nog steeds vermist.

3