Voor het begin van de NAVO-top in Madrid, later vandaag, is admiraal Rob Bauer positief over de positie van het militaire bondgenootschap. Bauer is erbij als 'voorzitter van het Militair Comité van de NAVO'. In die functie is de Nederlander de belangrijkste militair adviseur van secretaris-generaal Jens Stoltenberg.
Door de oorlog in Oekraïne is de organisatie - door de Franse president Macron in 2019 nog hersendood genoemd - weer centraal komen te staan in het garanderen van de veiligheid van de dertig lidstaten. Na de top in Madrid kunnen dat er zelfs 32 worden: een van de thema's is de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. De bijeenkomst wordt door militair experts en politici omschreven als cruciaal.
Zweden en Finland vroegen in mei het NAVO-lidmaatschap aan, als reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Toetreding van Finland betekent 1300 kilometer grens direct met Rusland erbij om te verdedigen.
"Finland en Zweden hebben een sterke en grote krijgsmacht. Met een sterke democratische rechtstaat in beide landen", zegt Bauer. "Ze brengen iets mee wat we echt goed kunnen gebruiken. Rusland krijgt ook die lange grens erbij om te verdedigen, maar geen extra troepen."
Voorlopig lijkt toetreding van Finland en Zweden toekomstmuziek; NAVO-lid Turkije heeft nog bezwaren. Die gaan onder meer over de steun die vooral Zweden volgens Turkije biedt aan organisaties als de Koerdische PKK. Die staat op de Europese terreurlijst.
Of het gaat lukken om Turkije te overtuigen in te stemmen met het lidmaatschap van Finland en Zweden, weet Bauer niet. "De zorgen van de Turken zijn reëel. Alles hangt af van de uitkomst van de gesprekken met de Zweden en de Finnen. Ik denk wel dat ze uiteindelijk lid zullen worden."
Dat het pijnlijk zou zijn als het op de top in Madrid niet zover komt, noemt hij overdreven. "De top is niet opeens mislukt als het nu niet gebeurt. De Finse president heeft al openlijk gezegd dat het daar misschien niet gaat lukken."
Dát toetreding gebeurt is belangrijker dan het precieze moment, zegt Bauer:
Achter de schermen noemen diplomaten zo'n scenario wel degelijk pijnlijk. Het zou het Kremlin een signaal geven dat er geen eenheid is.
"Ik denk niet dat de Russische champagne in het Kremlin opengaat als de Turkse bezwaren niet weggenomen worden in Madrid", zegt Bauer daarover. "Zolang het niet mislukt is, weten de Russen dat het wel kan gaan lukken. We hebben al vaker serieuze meningsschillen gehad binnen het bondgenootschap, maar we zijn er altijd uitgekomen."
Ook de versterking van de NAVO-oostflank staat op de agenda. Gisteren maakte topman Stoltenberg bekend dat de snellereactiemacht straks uit 300.000 militairen gaat bestaan. Nu zijn dat er nog ongeveer 40.000.
De bijna verachtvoudiging zou nodig zijn als reactie op de Russische oorlog in Oekraïne. President Poetin moet vooral niet denken dat hij dat ook bij een NAVO-lidstaat kan doen. Al gaat het maar om een centimeter grondgebied, dan zal artikel 5 in werking treden, zei Stoltenberg eerder. Dat houdt in dat een aanval op één van de lidstaten, een aanval op allemaal betekent. En dat dus het hele NAVO-wapenarsenaal in stelling gebracht zal worden tegen Rusland.
De NAVO probeert tot nu juist uit alle macht de indruk te wekken niet betrokken te zijn bij de oorlog in Oekraïne. Het zijn de landen die wapens leveren, niet het militair bondgenootschap, zo wordt gezegd. Want betrokkenheid zou kunnen leiden tot een uitbreiding van de oorlog.
Toch doet de scheiding soms kunstmatig aan. Twee weken geleden vergaderde de 'Oekraïne-contactgroep' in het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. Bijna vijftig landen beloofden daar extra wapensteun en extra geld aan Oekraïne. Maar Rob Bauer denkt dat Poetin het verschil tussen de NAVO en de Oekraïne-contactgroep die vergadert in het NAVO-hoofdkwartier heus wel ziet.
"Poetin zit niet te wachten op een conflict met de NAVO. Hij ziet hoe sterk we zijn", zegt hij. "We zijn door de oorlog in Oekraïne in één jaar tien jaar ouder geworden. Maar we doen er weer toe. Hersendood, zoals Macron zei, heb ik altijd een beetje overdreven gevonden. Maar het was nodig dat we wakker geschud werden. Nu is het zaak wakker te blijven."
Goedemorgen! Boeren hebben voor vandaag opnieuw acties aangekondigd; waar en hoe ze actie willen voeren, is onduidelijk. En in het Marengo-proces komt het Openbaar Ministerie met de strafeisen.
Eerst het weer: Vandaag is het zonnig en droog met in de middag kleine stapelwolken. Er staat weinig wind en het wordt 22 tot 25 graden.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En bekijk hier de dienstregeling voor het spoor.
In een verlaten vrachtwagen in de Amerikaanse stad San Antonio zijn 46 dode migranten gevonden. Zestien mensen werden levend aangetroffen, onder wie vier kinderen. Zij zijn naar het ziekenhuis gebracht.
De lokale brandweercommandant zegt dat de gewonden kampten met oververhitting en hitteberoerte. Ten tijde van de vondst was het bijna 40 graden in San Antonio. Er was geen spoor van water in de vrachtwagen, zei de brandweerfunctionaris. Daarnaast leek de koeling van de truck niet te werken.
Twee tijdritten, een start op vrijdag in Kopenhagen, de Alpe d'Huez, de Galibier en de finish traditiegetrouw in Parijs. Dit is de 109de editie van de Tour de France. Die begint vrijdag al, in dit artikel lees je wat de renners te wachten staat:
Fijne dinsdag!
Het Openbaar Ministerie maakt vandaag bekend welke straf er wordt geëist tegen Ridouan Taghi en een groot aantal medeverdachten in het Marengo-proces. De sleutelfiguren hangen lange celstraffen boven het hoofd.
Eerder deze maand begon het OM aan het requisitoir. De afgelopen weken hebben de officieren van justitie het bewijs nog eens op een rijtje gezet voor alle moorden en moordplannen waar het Marengo-proces om draait.
In nog geen anderhalf jaar tijd zijn zes mannen doodgeschoten en is geprobeerd om nog eens zeven anderen te vermoorden. "Als alles was gelukt, dan was dat bijna één dodelijk slachtoffer per maand geweest", aldus het OM.
Dit zijn de moorden waar het Marengo-proces om draait:
Het motief voor de liquidaties was volgens het OM bijna altijd wraak. De slachtoffers zouden hebben gepraat met de politie of met tegenstanders uit het criminele milieu. Soms werden ze vermoord om te voorkomen dát ze zouden gaan praten.
Na sommige moorden lukte het om de schutters op te pakken, maar wie hen precies op pad had gestuurd bleef vaak onduidelijk. Tot een van de mannen uit de organisatie van Taghi in 2017 naar de politie stapte en een kroongetuigendeal sloot. In ruil voor strafvermindering vertelde hij wie er allemaal bij de liquidaties betrokken was.
De strafeis tegen kroongetuige Nabil B. staat daarom al vast. Het OM heeft aangekondigd 10 jaar cel te eisen, de helft van wat er normaal gesproken gevraagd zou worden.
Over de strafeis tegen hoofdverdachte Ridouan Taghi bestaat ook geen twijfel. Hij gaf volgens het OM opdracht voor alle moorden, pogingen en voorbereidingen op de tenlastelegging. Met zulke zware verdenkingen kan de eis van het OM alleen maar uitkomen op levenslang.
Ook tegen andere sleutelfiguren uit zijn organisatie worden hoge strafeisen verwacht. Alleen de eis tegen verdachte Said R. volgt pas later. Omdat het lang heeft geduurd voordat hij door Colombia werd uitgeleverd, heeft de behandeling van zijn zaak vertraging opgelopen.
De belastende verklaringen van de kroongetuige worden volgens het OM ondersteund door vele tienduizenden onderschepte PGP-berichten. Deze berichten zijn verstuurd met speciale telefoons om versleuteld mee te kunnen communiceren.
De verdediging van de verdachten heeft grote bezwaren tegen het gebruik van de PGP-berichten als bewijs. Volgens de advocaten zijn ze mogelijk onrechtmatig verkregen, kan er zijn gerommeld met de data en staat niet vast dat de gebruikers van de telefoons ook daadwerkelijk de mensen zijn die de berichten hebben verstuurd. Het OM noemt dat "praktisch onmogelijk".
Los van de moorden op de tenlastelegging, is ook het proces zelf overschaduwd door geweld. Tijdens de behandeling van de zaak werden een broer, de advocaat (Derk Wiersum) en de vertrouwenspersoon van de kroongetuige (Peter R. de Vries) vermoord. Het OM vermoedt opnieuw uit wraak.
Advocaten zagen dit geweld als een bevestiging dat de inzet van kroongetuigen onverantwoord is. "Dat is de wereld op zijn kop", vonden de officieren van justitie. Zij wijten de moorden aan verharding en normvervaging binnen het criminele milieu, waarbij mensen die een verklaring afleggen tegen opdrachtgevers gewetenloos worden afgestraft.
Bekijk hier wie de verdachten in het Marengo-proces en aanverwante zaken zijn:
Er moet een landelijke aanpak komen, waarmee eetstoornissen eerder herkend en behandeld kunnen worden. Dat schrijft de Gezondheidsraad in een advies aan het ministerie van Volksgezondheid.
Volgens de raad is er op dit moment weinig kennis in de samenleving over bijvoorbeeld het vroeg herkennen van eetstoornissen en ook is er beperkt zicht op het aantal patiënten.
Voor het advies is onder meer wetenschappelijke literatuur bekeken en sprak de raad met deskundigen en organisaties over vier aandoeningen: anorexia nervosa, boulimia nervosa, eetbuistoornis en voedselinnamestoornis ARFID.
De eerste drie stoornissen komen het vaakst voor bij vrouwen tussen de 15 en 30 jaar. ARFID wordt meestal bij kinderen op zeer jonge leeftijd gezien.
De Gezondheidsraad benadrukt dat vroege herkenning en behandeling van een eetstoornis "essentieel" is, omdat de prognose dan gunstiger is en het herstel sneller verloopt. "De eetstoornis is dan minder ernstig en de ziektelast voor de jongere en omgeving lager", schrijft de raad.
Nu duurt het gemiddeld vier jaar voordat een jongere met een eetstoornis passende hulp krijgt. Om die periode te verkorten, stelt de raad voor om te investeren in meer kennis. Zo zou er een landelijk registratiesysteem moeten komen, om op die manier beter zicht te krijgen op het aantal patiënten en dus de omvang en ernst van de problematiek.
Wat betreft het voorkomen van eetstoornissen adviseert de raad in te zetten op het mentaal weerbaarder maken van jongeren en het vergroten van mediawijsheid, om zo jongeren minder vatbaar te maken voor bijvoorbeeld schoonheidsidealen op sociale media. Ook ouders zouden meer en beter voorgelicht moeten worden, zodat eventuele stoornissen eerder opgemerkt worden.
Verder zou er een "stevige onderzoekagenda" moeten komen, omdat er de "afgelopen tien jaar" relatief weinig vooruitgang is geboekt in inzichten hoe eetstoornissen te voorkomen en te herkennen, stelt de raad.